Bluszcz pospolity
Nazwa łacińska: Hedera helix
Systematyka:
Domena – eukarionty
Królestwo – rośliny
Klad – rośliny naczyniowe, rośliny nasienne
Klasa – okrytonasienne
Klad – klad astrowatych
Rząd – selerowce
Rodzina – araliowate
Rodzaj – bluszcz
Gatunek – bluszcz pospolity
Występowanie: Bluszcz pospolity występuje w lasach na całym obszarze Polski. Szczególnie rozpowszechniony jest na Pomorzu, gdzie ma sprzyjające warunki do rozwoju – żyzne, cieniste lasy, parki, ogrody, cmentarze. Poza tym jest często spotykany w całej Europie z wyjątkiem krajów północnych, Azji Mniejszej i na Kaukazie.
Opis ogólny: Bluszcz pospolity jest jedynym przedstawicielem araliowatych w Polsce. Często spotykamy oplecione bluszczem drzewa, budynki bądź inne obiekty, które roślina wykorzystuje jako podpory. Nie zawsze rośnie pionowo. Jeśli nie napotka na swojej drodze żadnych przeszkód, płoży się swobodnie po ziemi. Nie jest rośliną pasożytniczą, posiada własne korzenie. Wszystkie części bluszczu są trujące dla człowieka.
Zastosowanie: Bluszcz pospolity jest rośliną ozdobną. Występuje nie tylko w ogrodach, ale i w donicach. Stosuje się go jako roślinę okrywową i pnącze. Tworzy zwarte kobierce i pomaga pozbyć się chwastów. Jest jedynym pnączem, które okrywając ściany nie wpływa na ich zawilgocenie. Ponadto, bluszcz jest także rośliną leczniczą, stosowaną w zielarstwie (wewnętrznie – nieżyty górnych dróg oddechowych, środek przeciwzapalny, zewnętrznie – reumatoidalne zapalenie stawów, wszawica, świerzb). Poza tym ekstrakt z bluszczu ma zastosowanie w kosmetyce (działa zmiękczająco, rozpuszcza tłuszcze, zwalcza cellulit). Obecność doniczkowych odmian bluszczu w pomieszczeniach pozwala zachować odpowiedni stan powietrza, gdyż bluszcz wchłania substancje toksyczne.
Cechy morficzne: Wraz z pojawieniem się siewki rozwija się system korzeniowy bluszczu. Oprócz tego na gałęziach wyrastają powietrzne, czepne korzenie przybyszowe. Łodyga osiąga nawet 70 cm obwodu i średnio 20 m wysokości. U bluszczu występują łodygi płożące i pnące. Pędy kwiatowe nie posiadają korzeni przybyszowych. Kwiaty są obupłciowe, zebrane w baldachowate wiechy, o średnicy 2-4cm. Bluszcz kwitnie bardzo obficie, ale jego kwiaty opadają zaraz po przekwitnieniu. Ponieważ jest to roślina zimozielona, jej liście nie opadają na zimę, a trwałość liści wynosi 3 lata. Charakterystyczne jest ich przebarwianie na kolor czerwony przy niższych temperaturach. Młode liście są owłosione, później gubią owłosienie. Mają kształt jajowaty. Trujące owoce bluszczu pospolitego mają kształt kulisty i są wielkości ziarna grochu. Zmieniają barwę z ciemnobrązowej na niebieskoczarną. Wewnątrz owocu znajduje się żywica i około 3-5 nasion.
Drewno: Ma barwę zielonawą, jest twarde i trwałe, ale z racji niewielkich rozmiarów raczej mało wykorzystuje się je w przemyśle. Cechą charakterystyczną drewna bluszczu pospolitego jest jego porowatość, co dawniej wykorzystywano w budowie filtrów. Do dziś jest używane w tokarstwie.